شاهکار معماری ایران

2-1 معرفی رشته مدیریت پروژه و ساخت

دوره كارشناسي ارشد مديريت پروژه و ساخت؛ مجموعه‌اي است آموزشي،‌ مركب از مباحث نظري،‌ علمي و كاربردي در زمينه برنامه‌ريزي،‌ ساماندهي و هدايت كنترل پروژه‌هاي ساختماني و عمراني كه با هدف تأمين نيروي انساني متخصص جهت انجام فعاليت‌هاي عمراني و توليدي در صنعت ساختمان و تربيت مدير،‌ برنامه‌ريز،‌ ارزشياب و پ‍ژوهشگر تدوين گرديده است.

برخي از سر فصل‌هاي ارائه شده در اين دوره عبارتند از:‌ روش‌هاي مديريت پروژه،‌ مديريت مالي پروژه،‌ سيستم‌هاي ساختماني،‌ مديريت بهره‌برداري،‌ علوم و تكنولوژي،‌ مصالح ساختماني، مديريت سيستم‌هاي اطلاعاتي و...

فارغ‌التحصيلان اين دوره ضمن آشنايي با اصول و مباني تئوري‌هاي مديريت نوين و با كاربرد آن در مباحثي از قبيل كنترل پروژه، هزينه و كيفيت در مراحل مختلف پروژه،‌ پاسخگوي بخش وسيعي از نيازهاي صنعت ساختمان هستند و در حيطه برنامه‌ريزي و مديريت پروژه‌هاي كشور فعاليت خواهند داشت.

2-2   معرفی رشته تکنولوژی معماری

مهندس ايتاليايي پير لوئيجي نروي اعتقاد داشت كه معماري تركيبي از فناوري و هنر است. در كليساهاي دوران گوتيك،‌ تركيب فناوري و زيبايي‌شناسي به قدري كامل بود كه جنبه‌هاي مربوط به ساخت از جنبه‌هاي معماري آن قابل تفكيك نبود. از قرون وسطي تاكنون،‌ همواره معماران و سازندگان ساختمان‌ها، راهكارها،‌ شيوه‌ها و مصالح جديدي را براي ساختمان و تركيب سازه با معماري به منظور رسيدن به راه‌حل‌هاي بديع و نو اختراع كرده‌اند. يك بخش غيرقابل تفكيك از معماري، در نظر گرفتن ملاحظاتي مانند نحوه پوشش فضا، پي‌ها،‌ دال‌ها،‌ ستون‌ها و سقف‌هاست.

براي رسيدن به اين مقصود و افزايش اطلاعات معماران از رفتارهاي سازه‌اي،‌ فناوري‌هاي نوين ساختماني و مهارت در به‌كارگيري مصالح جديد در ساختمان،‌ دانشگاه تهران در سال‌هاي اخير،‌ رشته تكنولوژي معماري را پايه‌ريزي كرده است.

علاقه‌مندان به رشته تكنولوژي معماري مي‌توانند از طريق آزمون رشته معماري در دانشگاه علم و صنعت گرايش «معماري فن آروي» را انتخاب نموده و به تخصص‌هاي مشابه در اين گرايش دست يابند.

ادامه تحصیل مرتبط با تکنولوژی معماری

دانشجویان تکنولوژی برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر می‌توانند در رشته‌هایی که با تکنولوژی معماری مرتبط است در خارج از کشو ادامه تحصیل دهند. گرایش‌هایی مانندBuilding technology  و Computational Architecture ارائه شده در دانشگا‌های مطرح دنیا مانند TuDelft، Georgia Tech.، 

Carneige Mellon، MIT از گرایش‌های خاصی می‌باشد که دانشجویان تکنولوژی در آن می‌توانند ادامه تحصیل دهند. علاوه بر این تمامی گرایش‌های معماری که با تکنولوژی‌های روز و یا انرژی‌های پایدار مرتبط‌اند نیز می‌توانند به عنوان گرایش به منظور ادامه تحصیل انتخاب گردند که می‌توان به 

Sustainable architecture و یا Architectural technology نیز اشاره کرد.

بازار کار مرتبط با تکنولوژی معماری

بازار کار مرتبط با این رشته در ایران را می‌توان به دو قسمت تقسیم کرد یکی در ارتباط مستقیم با این رشته می‌باشد که به مصالح‌، روش‌های نوین و مهندسی کردن معماری مرتبط است که در این زمینه متأسفانه بازار کار این رشته زیاد وسیع نیست و تنها می‌توان به بازار‌های خاص و محدود سازه‌های کششی‌، سازه‌های فضاکار‌، تکنولوژی عناصر مانند3d panel ها (بـا اینکه در  ایران جزء تکنولوژی‌های جدید می‌باشد ولی در دنیای امروز جایگاهی ندارد!) و کارهای مرتبط اشاره کرد. موضوع دوم مرتبط با بازار کار را می‌توان به صورت مشترک با دانشجویان معماری معرفی کرد که دانشجویان تکنولوژی می‌توانند در دفاتر مشاوره معماری فعالیت کنند. بیشترین فعالیت در این زمینه را می‌توان شرکت در مشاوره معماری برای ساخت ساختمان‌های با تکنولوژی جدید معرفی کرد (که در ایران محدود می‌باشد).

این رشته صرفاً به تکنولوژی‌های مرتبط با معماری می‌پردازد که به سه زیر شاخه اصلی مصالح ، سیستم‌ها و رفتار مهندسی تقسیم می‌شود. پروژه‌های هر ترم شامل طرح‌هایی با مشـخصات خاص مـی‌باشـد که در آن سـعی بر آن اسـت

دانشجو تکنولوژی‌های روز معماری و مهندسی را شناخته و آن‌ها را در طرح خود به کار ببرد. معمولاً این پروژه‌ها ساختمان‌های خاص مانند ساختمان‌های بلند‌، ساختمان‌های با دهانه زیاد و یا مراکز خرید می‌باشد.

در دروسی مانند سیستم‌های ساختمانی پیشرفته (1) انواع روش‌های نوین ساخت ساختمان بررسی می‌شود که می‌توان به سیستم‌های کششی‌، فشاری‌، ترکیب فشار و کشش‌، خمشی‌، سیستم ساختمان‌های بلند و سیستم‌های سازه‌ای پل‌ها اشاره کرد. نمونه‌های هر یک از این سیستم‌ها به ترتیب عبارتند از سازه‌های پارچه‌ای (کششی)‌، سازه‌های قوسی‌، سازه‌های فضا کار و یا کابل و دکل‌، سازه‌های پوسته‌ای‌، سازه‌های لوله دسته شده و سازه‌های پل معلق.

در ترم اول علوم ساختمانی پیشرفته به مباحث انرژی پرداخته و اصول کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌، انواع منابع تجدید‌پذیر و رابطه بین محیط درون و بیرون ساختمان معرفی می‌گردد.

علوم و تکنولوژی مصالح ساختمانی درسی است که به بررسی مصالح مختلف و رفتار آن‌ها می‌پردازد. در این درس تکنولوژی‌های نوین مرتبط با مصالح مورد نظر بررسی می‌گردد. هر یک از دانشجویان باید یک مصالح خاص را به عنوان موضوع تحقیق انتخاب کرده و در انتهای ترم تحقیق خود را ارائه دهند. نمونه موضوعات مرتبط با این درس عبارت است از: شیشه‌، مصالح بنایی‌، فولاد‌، بتن‌، چوب‌، رنگ‌، کامپوزیت‌ها‌، آلومینیوم و... .

مبانی مهندسی زلزله در معماری درسی است که به اثرات زلزله بر روی عناصر غیر‌سازه‌ای می‌پردازد. در این درس اصول زلزله تدریس شده و در آن رفتار‌هایی که عناصر غیر‌سازه‌ای و معماری بر اثر وارد شدن نیروی زلزله به آنها از خود نشان می‌دهند معرفی می‌گردد.

سیستم‌های ساختمانی پیشرفته (2) به تکنولوژی‌های مرتبط با سیستم‌های معماری می‌پردازد. در واقع این درسی است که می‌تواند موضوع‌های مختلفی را برای پایان‌نامه معرفی کند. موضوع‌های روز دنیا مانند معماری دیجیتال‌، معماری پارامتریک‌، معماری زنده‌، معماری پایدار‌، سازه‌ها و مصالح هوشمند، هوش مصنوعی در معماری، روش‌های سریع ساخت (CAD/CAM)‌، طبیعت در معماری‌، معماری بیونیک و... .

طراحی سیستم‌های پیش‌ساخته درسی است که دانشجویان را با ساخت ساختمان‌های پیش‌ساخته و عناصر تشکیل‌دهنده آن و روند طراحی یک سیستم پیش‌ساخته آشنا می‌کند. در این درس دانشجویان با انتخاب یک پلان با جزئیات ساخت عناصر پیش‌ساخته دست و پنجه نرم می‌کنند.

عناصر و روش‌های ساختمانی در فناوری نوين درسی است که تکنولوژی‌های مرتبط با عناصر ساختمان مثل دیوار‌ها‌، سقف‌ها‌، کف‌ها را بررسی می‌کند. روش‌های مانند پانل‌های ICF Dry wall‌ها، 3D panel‌ها‌، انواع سقف‌های یک طرف و دو طرفه و تکنولوژی‌های مرتبط با این عناصر را معرفی می‌کند.

در درس تأسيسات مکانيکی و الکتريکی نیز همانطوری که از اسم درس پیداست در مورد تأسیسات در ساختمان‌، اصول قرار‌گیری در انواع کاربری‌ها و تکنولوژی‌های مرتبط با تأسیسات بحث می‌کند.

پایان‌نامه ارشد تکنولوژی معماری نتیجه 3 ترم دروس ارائه شده همراه با تحقیق دانشجو در یک زمینه خاص می‌باشد. در پایان‌نامه ارشد دانشجو باید تلاش کند که نظریه‌های جدیدی در مورد مصالح نوین‌، سیستم‌های جدید معماری‌، رفتار مهندسی در معماری‌، گرایش‌های جدید در معماری (بیونیک‌، دیجیتال‌، پارامتریک‌، پایدار و...) بیان کند و یا در یک طرح خاص با کاربری مشخص تکنولوژی‌های نوین را مورد استفاده قرار دهد.

2-3   معرفی رشته انرژی معماری

گرم شدن زمين،‌ افزايش آلودگي‌هاي زيست محيطي، از بين رفتن منابع طبيعي انرژي و... كارشناسان را بر آن داشت تا با چاره‌انديشي در زمينه‌هاي مختلف،‌ اين روند رو به رشد را مهار نمايند. يكي از مهمترين بخش‌هايي كه سهم بسزايي در اتلاف منابع انرژي و افزايش آلودگي‌هاي زيست محيطي دارد،‌ صنعت ساختمان است. از اين رو طراحي صحيح ساختمان‌ها و دقت در انتخاب مصالح و... نقش قابل توجهي در كاهش اثرات زيانبار اين صنعت دارد.

معماري سبز و معماري پايدار از جمله راهكارهاي ارائه شده در اين مورد مي‌باشند. يكي از اركان مهم اين نوع معماري،‌ متناسب ساختن ساختمان با اقليم محل احداث پروژه است. انرژي معماري، رشته نوپايي است كه براي دانشجويان معماري به خوبي شناخته شده نيست. رشته انرژي معماري سعي مي‌نمايد با احيا كردن دانش پيشينان و تلفيق آن با دانش ساختمان‌سازي جديد، روش مطلوبي را ارائه نمايد كه بتواند جوابگوي نيازهاي مادي و معنوي انسان امروزي باشد.

برخي از سر فصل‌هاي مهم ارائه شده در اين دوره عبارتند از: آموزش مباني طراحي اكولوژيك، مميزي انرژي، كارشناس انرژي، نرم‌افزارهاي محاسباتي (نور و روشنايي، صوت و گرما)، فيزيك ساختمان، مديريت انرژي و...

فارغ‌التحصيلان اين دوره با وجود توانايي‌ها و آموخته‌هايشان مي‌توانند با عنوان طراح،‌ مشاور انرژي، كارشناس انرژي، محقق و پژوهشگر و در ساير زمينه‌هاي مرتبط مشغول به كار گردند.